JEAN PHILIP DE TENDER

Door veel te lezen over creativiteit kwam ik terecht bij het boek van Margriet Sitskoorn, Het maakbare brein. Sitskoorn, die hoofd is van de Cognitieve Neuroscience Unit van het Universitair Medisch Centrum Utrecht, vertelt in het boek hoe we door ons gedrag zélf onze hersenen kunnen vormen en zo beter kunnen functioneren.

In het boek vertelt ze ook het onwaarschijnlijke verhaal van Sujit Kumar, de kippenjongen die nu in Suva, de hoofdstad van Fiji woont. Sujit leefde 22 jaar vastgebonden aan een touw in het bejaardenhuis van de stad, tot een zekere Elizabeth Clayton van de Rotary van Suva zich over hem ontfermde.

Hij zag er verwilderd en ziek uit. De aanblik was hoogst ongemakkelijk en confronterend. Hij zat op een oud ziekenhuisbed waar een vieze plastic matras op lag. De jongen was aan de muur gebonden met een stuk bedlinnen. Dit ‘touw’ was twee meter lang en gaf de jongen een zeer beperkte bewegingsruimte. Een blik was naast het bed, het enige andere voorwerp in de kamer. Een verzorgster vertelde dat de jongen hier soms als een idioot mee heen en weer schudde, ongetwijfeld uit verveling.

Sujit werd namelijk vanaf zeer jonge leeftijd ernstig mishandeld. Mensen vertelden dat hij als kind met een koevoet geslagen werd, van de trap werd gegooid en dat hij van jongs af aan in een kippenhok werd opgesloten. Meerdere mensen, onder wie de buren, wisten hiervan, maar niemand had het nodig gevonden om in te grijpen. Een buurman had hem af en toe uit medelijden wat afval gevoerd.

Jarenlang was het kippenhok de enige stabiele omgeving die Sujit kende. Hij leerde, zoals alle kinderen doen, door imitatie. Zijn voorbeelden waren kippen, en daarom gedroeg hij zich als een kip. Hij hopte rond als een kip, hield zijn handen gevouwen als klauwen en fladderde met zijn armen. Hij pikte naar zijn voedsel, kukelde als een haan en nestelde zich op de vloeg als hij ging slapen.

In 1979, toen hij acht jaar oud was en al zeker meer dan zes jaar zat opgesloten in het kippenhok, werd Sujit door hulpverleners gevonden. Hij werd naar het bejaardenhuis gebracht, waar hij door zijn vreemde gedrag en agressieve uitbarstingen onhanteerbaar bleek. Vervolgens werd hij aan een touw aan de muur vastgebonden en moest hij genoegen nemen met een leefruimte met een straal van twee meter. Tweeëntwintig jaar lang.

De ontwikkelingen van Sujit lees je via het dagboek van Elizabeth Clayton.